Xây dựng văn hóa gia đình Tây Ninh để phục vụ cho sự nghiệp đổi mới và phát triển

Gia đình là đơn vị cơ bản của xã hội và là môi trường tự nhiên cho sự phát triển và hạnh phúc của mọi thành viên. Các gia đình ở Tây Ninh là một bộ phận trong đại gia đình các dân tộc Việt Nam. Với quá trình lịch sử hào hùng trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm, giữ gìn, mở mang bờ cõi và ngày nay là hội nhập và phát triển, cùng với quá trình giao thoa văn hóa, tôn giáo, dân tộc, nhân dân Tây Ninh, các gia đình Tây Ninh cũng mang những nét văn hóa, truyền thống riêng biệt, độc đáo cần nghiên cứu phát huy để sự nghiệp đổi mới và phát triển của Tây Ninh đạt được những thành quả to lớn và vững chắc.

Với sự phát triển chung cùng cả nước, Tây Ninh ở trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, nên công nghiệp hóa, hiện đại hóa là con đường tất yếu. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Tây Ninh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 nêu rõ: Dự kiến đến năm 2025 tỉ trọng công nghiệp-xây dựng, dịch vụ, nông-lâm-thủy sản có nhiều biến đổi, trong đó công nghiệp-xây dựng, dịch vụ chiếm tỉ trọng cao, lần lượt là  51-52%, 32-35%, 14-15%. Bên cạnh đó, hội nhập sâu rộng với quốc tế cũng trở thành xu thế của cả nước và của tỉnh.

Từ những yếu tố cơ bản như trên, để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập của tỉnh Tây Ninh từ nay đến năm 2030 và những năm tiếp theo, văn hóa gia đình tỉnh Tây Ninh cần quan tâm định hướng xây dựng, đảm bảo phục vụ tốt cho các yêu cầu trên; trong đó thiết nghĩ cần chú trọng đến các vấn đề sau:

Một là: Duy trì và nuôi dưỡng nền tảng văn hóa gia đình truyền thống tốt đẹp.

 Đại hội XIII của Đảng xác định: Xây dựng, phát huy yếu tố văn hoá để thực sự là đột phá phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế. Khơi dậy tinh thần yêu nước, tính cộng đồng, ý chí tự cường, tự hào dân tộc và khát vọng vươn lên. Cùng với các gia đình Việt Nam, các gia đình tỉnh Tây Ninh cũng mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Để xây dựng con người phát triển toàn diện về trí tuệ, đạo đức, thể chất, năng lực sáng tạo, ý thức công dân, tuân thủ pháp luật, cần có sự kết hợp giữa những giá trị của gia đình truyền thống và gia đình hiện đại, trong đó các cốt lõi văn hóa truyên thống tốt đẹp trong gia đình cần phải giữ gìn, duy trì và phát huy. Nếp sống của gia đình truyền thống đòi hỏi mỗi người phải đặt tình yêu thương, thủy chung, hiếu nghĩa lên trên hết, vợ chồng luôn yêu thương, quan tâm lẫn nhau, con cháu có hiếu với cha mẹ, ông bà, kính trên nhường dưới. Đối với xã hội luôn có thái độ chuẩn mực, kính già, yêu trẻ, tôn trọng đúng đắn với phụ nữ, luôn có lòng nghĩa hiệp, vì mọi người, giảm bớt, điều tiết lối sống cá nhân ích kỷ, chỉ biết làm sao bản thân có lợi là được. Luôn nhân hậu với người xung quanh, hàng xóm láng giềng…

Hai là: Tiếp thu, chọn lọc các văn hóa hiện đại, phát huy tối đa quyền bình đẳng, dân chủ của mỗi cá nhân trong gia đình:

Với gia đình hiện đại, mọi người sống hoà thuận, bình đẳng dân chủ: vợ chồng, cha mẹ, con cái, anh chị em cùng bàn bạc và quyết định những vấn đề quan trọng, đồng thời tôn trọng những sở thích riêng chính đáng của nhau. Các thành viên trong gia đình có mối quan hệ đặc biệt, cần đề cao giá trị huyết thống, sống có trách nhiệm, yêu thương với nhau, sẵn sàng hy sinh vì nhau; bên cạnh đó đề cao trách nhiệm xã hội trong mỗi gia đình, trong mỗi người, có lối sống lành mạnh, chan hòa, bình đẳng; nhất là trong góp phần xây dựng và phát triển kinh tế gia đình, làm giàu cho bản thân, gia đình, đất nước, bảo đảm an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội địa phương.

Đại hội XIII Đảng khẳng định vị trí, vai trò của gia đình với tư cách là “tế bào” vững chắc của xã hội, là môi trường lành mạnh để xây dựng nguồn lực con người; coi xây dựng gia đình mới xã hội chủ nghĩa là một trong những nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và tin tưởng rằng vị trí, vai trò của gia đình ở nước ta ngày càng được khẳng định và các gia đình Việt Nam ngày càng “ấm no, hạnh phúc, tiến bộ, văn minh”.

Ba là: Xây dựng gia đình vừa truyền thống, vừa hiện đại gắn với văn hóa tôn giáo, tín ngưỡng dân tộc vùng, miền.

Là tỉnh có trên 800.000 người theo các tôn giáo và hàng vạn người theo các tín ngưỡng khác nhau với nhiều nét văn hóa độc đáo có ích trong xây dựng văn hóa gia đình Tây Ninh. Vì vậy cần nghiên cứu vận dụng các triết lý đạo giáo, tín ngưỡng dân gian mang tính giáo dục con người sống thiện, sống tốt, sống có ích, có trách nhiệm thông qua công tác tuyên truyền, giáo dục biểu dương nhân rộng của hệ thống chính trị gắn với công tác giáo dục, khuyên răng của các tôn giáo trên địa bàn tỉnh. Duy trì các lễ hội dân gian, qua đó tạo ra gắn kết cộng đồng, hun đúc tình yêu gia đình, yêu quê hương, đất nước trong mỗi con người, mỗi gia đình Tây Ninh.

Xây dựng văn hóa gia đình có hiệu quả sẽ góp phần xây dựng nhân cách mỗi con người có lối sống văn minh, trách nhiệm, nghĩa tình, coi trọng danh dự, nhân phẩm; hạn chế các khiếm khuyết, tính tham lam, ích kỷ, tư lợi, kể cả sự ác độc “phần con lấn át phần người”.

Để xây dựng văn hóa gia đình Việt Nam nói chung, văn hóa gia đình tinh Tây Ninh nói riêng vừa truyền thống, vừa hiện đại, đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập, thiết nghĩ Ủy ban Nhân dân tỉnh, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh cần có Chương trình hoặc Kế hoạch tổng thể về xây dựng văn hóa con người Tây Ninh, gia đình Tây Ninh từ nay đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 và những năm tiếp theo, với các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể thì mới có thể đạt kết quả như mong muốn. Hiện nay, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành “Bộ tiêu chí ứng xử trong gia đình”. Việc tuyên truyền - giáo dục về thực hiện nếp sống văn hóa trong nhân dân thì mang tính từng mảng, ngành nào cũng có, nhưng không sâu, nếu không muốn nói là qua loa, chung chung, thiếu tính hệ thống. Vì vậy không bao quát, khó biết, khó thực hiện, kể cả những người có chuyên môn sâu cũng không biết hết, do đó nhân dân không thể biết và không thể thực hiện hoặc tuân theo. Trong khi Nghị định 122/2018 của Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa ”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa”, văn bản này chỉ để cho các cơ quan chuyên môn (người hướng dẫn) thực hiện, còn người dân (đối tượng thực hiện) thì không biết làm sao để thực hiện. Trong đó, tỉnh Tây Ninh cần nghiên cứu xây dựng mô hình văn hóa gia đình của địa phương, vừa thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tinh Tây Ninh lần thứ XI, vừa góp phần thực hiện có hiệu quả cao nhất cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cũng như thực hiện có hiệu quả chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và phong trào thi đua “cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau” trên địa bàn tỉnh Tây Ninh. Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh cần nghiên cứu có kế hoạch phối hợp với các cơ quan thông tin đại chúng, ngành giáo dục, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị-xã hội và các hội đoàn tuyên truyền, giáo dục gương người tốt, việc tốt, gia đình tốt; lên án các hành vi vi phạm, lệch lạc chuẩn mực đạo đức, vi phạm pháp luật, coi thường thuần phong mỹ tục, các tệ nạn xã hội hiện nay. Đẩy mạnh việc chuyển đổi số, ứng dụng số, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý và truyền bá  văn hóa tỉnh nhà.

Nhận thức đầy đủ, sâu sắc về xây dựng văn hóa gia đình, chủ động phát huy giá trị truyền thống tốt đẹp, gắn với hiện đại, góp phần xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc, tiến bộ và văn minh, để gia đình thật sự là tế bào lành mạnh, góp phần xứng đáng vào sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh Tây Ninh trong giai đoạn mới. Đây cũng là chủ đề của Hội thảo vừa được Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với Trường Chính trị tinh tổ chức.

Nguyễn văn Nhiếm