Cần thận trọng với những dự án có nhiều nguy cơ ô nhiễm môi trường

Ngày 6/4/2022 trên Báo Tây Ninh có đăng bài “Trao chứng nhận đầu tư dự án trị giá 210 triệu USD tại Khu công nghiệp Thành Thành Công”, trên Đài Phát thanh và Truyền hình Tây Ninh đêm 6/4 cũng có đưa tin, hình ảnh.

Với việc Tây Ninh thu hút được nhiều dự án của các doanh nghiệp dù trong nước hay ngoài nước đến đầu tư trên địa bàn tỉnh là điều đáng mừng, bởi vì một dự án đầu tư xây dựng khi đi vào hoạt động sẽ góp phần tạo ra nhiều sản phẩm xã hội, chính quyền tỉnh có thêm nguồn thu ngân sách, từ đó tái đầu tư cho phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; còn người dân thì có nhiều cơ hội lựa chọn công ăn việc làm, tăng thu nhập, làm cho đời sống ngày càng khá giả. Mặc khác, mỗi dự án được thu hút đầu tư trên địa bàn tỉnh là một sự nỗ lực của cơ quan chức năng các cấp thông qua tiếp cận, quen biết, mời chào để đối tác thấy được sự hấp dẫn, lợi thế khi đầu tư ở Tây Ninh. Tuy nhiên, làm thế nào để dung hòa được giữa phát triển sản suất, phát triển công nghiệp, dịch vụ với bảo đảm môi trường bền vững, không bị phá hủy hoặc thay đổi thì lại là một bài toán cần có lời giải cụ thể. Các cơ quan tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh phải có đáp án trả lời cho được với lãnh đạo tỉnh về tính hiệu quả của dự án, đi đôi với bảo vệ môi trường sống của người dân, không chỉ cộng đồng dân cư sống gần dự án mà kể cả người dân trong, ngoài tỉnh, nơi chịu ảnh hưởng của nguồn nước nhà máy khi đi vào hoạt động sản xuất thải ra.

Được biết, thực hiện Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12-12-2013 của Bộ Chính trị về “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội”, trong những năm gần đây, nhiều tỉnh, thành trong cả nước khi chuẩn bị ban hành “Các văn bản dự thảo về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật, các quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của Nhà nước (trừ những vấn đề thuộc bí mật quốc gia) phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của mình”[1], thường yêu cầu Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội cấp tỉnh chủ trì tổ chức phản biện, qua đó để cơ quan có thẩm quyền có thêm thông tin, tiếng nói của các nhà khoa học, từ đó: “… nhằm phát hiện những nội dung còn thiếu, chưa sát, chưa đúng, chưa phù hợp trong các văn bản dự thảo của các cơ quan Đảng, Nhà nước; kiến nghị những nội dung thiết thực, góp phần bảo đảm tính đúng đắn, phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội và tính hiệu quả trong việc hoạch định chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân; phát huy dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội”[2]. Cụ thể, sáng 6-4, tại UBND huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) đã diễn ra buổi tư vấn, phản biện hệ thống xử lý nước thải, tuyến đường ống xả thải của dự án nhà máy bột giấy mang tên VNT19 (Khu kinh tế Dung Quất) ra vịnh Việt Thanh người dân lo sợ sẽ ảnh hưởng đến môi trường, sinh kế của dân địa phương[3]; hay như chiều cùng ngày, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định phối hợp tổ chức Hội nghị lấy ý kiến cộng đồng dân cư về Dự án mở rộng Quốc lộ 1 đoạn qua phường Bình Định, thị xã An Nhơn[4], các cuộc phản biện trên đã nhận được nhiều ý kiến băng khoăng, thắc mắc của người dân mà cơ quan Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội của các địa phương trên là người đại diện, tập hợp ý kiến người dân, cũng như các nhà khoa học, người có kiến thức am hiểu về lĩnh vực đó tham dự đặt vấn đề để chủ dự án trả lời, làm rõ, đó cũng là cách để tạo sự đồng thuận cao trong xã hội. Dự án sản xuất vải cao cấp LOUVRE do Công ty Libra International Investment PTE.LTD (trụ sở chính tại Singapore) làm chủ đầu tư trên tổng diện tích 331.206 m2 tại khu công nghiệp Thành Thành Công, thị xã Trảng Bàng[5] là dự án tương đối lớn, đây là ngành sử dụng nhiều nước và hóa chất độc hại. Hơn nữa có nhiều thông tin cho rằng: “Dệt may là ngành gây ô nhiễm môi trường thứ 2 thế giới”[6]  nên việc chúng ta có dự án là mừng, nhưng đi đôi với đó là nhiều nỗi lo về môi trường nước, môi trường không khí, chất thải rắn, nhất là môi trường nước; vì Tây Ninh chỉ có hai con sông chảy song song trên địa bàn là sông Vàm cỏ và sông Sài gòn, chính nguồn nước này góp phần nuôi sống hơn triệu người dân của tỉnh, nếu để bị ô nhiễm, dù là ít đi nữa, lâu dài cũng là không tốt. Cần phải có sự xem xét, phản biện thận trọng trước khi dự án được khởi công.

Tóm lại: Thực hiện tốt việc bảo vệ môi trường cũng là góp phần thực hiện có hiệu quả phương hướng, nhiệm vụ 2020-2025, Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tây Ninh, đó là “Tăng cường công tác quản lý và sử dụng có hiệu quả đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu”[7].

Nguyên Khôi

[1] K1, Điều 9. Đối tượng và nội dung phản biện xã hội, Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12-12-2013 của Bộ Chính trị.

[2] K2, Điều 2,  Mục đích, tính chất của giám sát và phản biện xã hội, Quyết định số 217-QĐ/TW, ngày 12-12-2013 của Bộ Chính trị.

[3] Báo Tuổi trẻ online, ngày 7/4/2022.

[4] Báo Đại đoàn kết online, chiều 7/4/2022.

[5] Báo Tây Ninh online, ngày 6/4/2022.

[6] VOV.VN, ngày 28/12/2019.

[7] Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tây Ninh, nhiệm kỳ 2020-2025, tr66